Afrontua

Afrontua Deustuko kanalean

Aspaldi honetako aroa gozoegi zihoan... eta eguraldiak erabateko aldaketa izan du gaur, otsailak 5. Iragarpenen arabera gogortxo astinduko ditu gure bazterrak. Oraingoan, gaurko eguraldiari bete-betean dagokion hitz berezi bat plazaratu nahi dugu: afruntua. Hori latinetik omen datorren Bizkai aldekoa dugu eta tokian tokiko aldaerak ditugu: afrontu, afruntu... Kontzeptuei dagokienez, badirudi hiruk egiten dutela topo: tokia, haizea eta euria. Antza denez, non erabiltzen den halako adiera hartzen du. Baliteke latinaren "ad-fruntu(m)"etik etortzea, hots "aurrerantz". Hobeto ulertzearren, honako adibide hauek emango ditugu:

1. Andoni Llosa, UK aldizkaria: Neguan, gure kostaldean, ohizkoa izaten da afrontu gogorrak egotea, hain zuzen ere horrela esaten baitzaio haize eta euriak batera gogor jotzen duen eguraldi kaskarrari.

2. Iñaki Gaminde, Jatabe, Berbarik Berba: Afrontu da kasu beterako ba, au etze norteko alderditxi yoten dau axek? ortiko axe dator ta orti oten da, afrontuan gaus, orti paraten bada afrontun gaus, klaro! axek yoten dauen lekun dau; Leioa, Berbarik Berba: Afrontu ba datorrenen kasureko, ori euries ta axe sarratu te itzelezko saparradak eta sera, ordun, afrontu ordun, se paraten da itxoso baltza baltza baltzen eta etorten da itzelezko, e, golpegas etorten da. / Afrontu, alderdi gustiteti datorren axe, da afrontu, euries batera; Bakio, Berbarik Berba: Afrontue da paraje bat aixiek sarri dxoten deuena beti.

3. EHHA, Afrontue...axie ta eurixe... indérras... (Leioa).

4. Azkue, Hiztegia: "Intemperie".

5. Totorika, Euskera aldizkaria: "Tempestad, tiempo huracanado".

6. Hiztegi Batu Oinarriduna (HBO): "Haizea eta euria batera".