EtnoMet (Aroaren berbaroak)

2004ko azaroaren 1ean sortua. Eguraldiaren gainean mintzatzeko gunea: zer-nolako ikuspegia daukan herriak eguraldiarekiko, zein hitz erabiltzen den ahozko euskaran fenomeno atmosferiko jakinak izendatzeko. Sasoi edo egun batzuetan dagoen eguraldiaren aitzakian, iruzkinak egiteko gunea.

2006/06/20

Euri memela ala euri memeloa?

Tenpestaren ostean ei dator barealdia dela-eta, gaurkoa atzokoa baino are lasaiagoa izan bide da bazter guztietan. Aro sobernatsurenak egin omen du eta aurrerantzean ipar mendebala lagun (ala, arerio?) osterantzeko eguraldia gozatuko dugu, antza. Goizeon aterruneak izan badira ere, lantzeab behin euri xehe-xehea jardun du, ikusgaitza den horietakoa, lurra kasik bustitzeraino heltzen ez den horietarikoa, kukuizerdia, eulipixa... Seguru asko blog honetan euri mota hori aipatu izan da gehien, hain da zoragarria! Oso giro berezia sortarazten dute horietariko euri mehe-meheek, ia-ia fantasmagorikoa. Gaurkoan, Azkuek bere hiztegian Bizkaiko Añibarro idazleari jasotako hitza dakargu hizpide: euri memela. Honela dakar Azkuek:

MEMEL (B, Añ.), insignificante, insignifiant. EURI MEMEL, llovizna, bruine.

Neure kolkorako zera pentsatu dut: "Zer ote da euria, maskulinoa ala femeninoa?" Bikote gutxi bereizten dira euskaraz erdaratiko -o / -a bukaeren bitartez. Beraietariko bat memelo / memela adjektiboak dira. Bata, gizonezkoentzat, bestea, emakumezkoentzat. Beraz, euria memela ala memeloa da? Inoiz entzun duzue elkarketa hori? Zer deritzozue?


5 Comments:

  • At 23:15, Anonymous Anonimoa said…

    Hara:
    Nik dakidana da ze ez dira guti hitzak zeintzuetan markatzen da noiz da maskulinoa edo femeninoa. Hau phenomenoa da oso zabaldua -beti ere euskara realean- markatzeko maskulinoa edo femeninoa. Interesantea litzateke lista bat egitea buruz berba horiek. Ni hasi egingo naiz eta ea askoren artean zenbat luzatzen dugu.

    kokolo kokola
    txapata (soil femeninoa)
    amerikanoa amerikanea
    tranposoa tranposea
    gallegoa gallegea
    italianoa italianea
    potoloa potolea
    karteroa karterea
    kozineroa kozinerea
    enfermeroa enfermerea
    artzaina artzainsa
    euskalduna euskaldunsa
    zuberotarra zuberotarsa

    ea nor segitzen eta luzatzen duen listea.

    Erramun Gerrikagoitia
    referentzia.blogspot.com

    Lekeitio, martitzena 20 ekaina 2006.

     
  • At 11:43, Anonymous Anonimoa said…

    Alkatea alkaldesa
    Lehengusu lengusiña
    Mutila neska
    Mutikoa neskatila
    Medikoa medika
    Goapoa goapea

    Bego.

     
  • At 14:58, Blogger Erramun Gerrikagoitia said…

    erregea erregina (entzuten da ere erreginesea)

     
  • At 08:39, Anonymous Anonimoa said…

    Aupa koadrilla!
    Memel berba polit honek, debagoien inguruan behinik behin (eta meme errepikatuak hori azpimarratuko leuke) mela hitzaren zuztartxoren bat ote duen irudikarazten dit: bere erruz melatu edo mela-mela egin den ("calabobos" berbaren antzera, alegia) memelotu ote den... Elexpuruk horrelako esaera mordoxka bat du bildua, eta dirudianez, goierri eta beterri aldean ere erabili izan da 'mela-mela', euri txiki ttonttotan busti denari esateko, ez preseski eurijasetan zopa egin denari, baizik, 'tontamentean' eta bere memelotasunean, euri-zirin memelotan mela-mela egin denari esateko... Ez dakit, horrelako kontuak pentsarazi dizkit Kepak aurrean ipini digun berba honek.
    pellozabala

     
  • At 12:27, Blogger Kepa Diegez said…

    Ongi etorri, Bego, EtnoMet-era! Eskerrik asko parte hartzeagatik!
    Erramun, zuri ere, eskerrik asko, zerrenda egitea proposatu izanagatik. Interesgarria izango litzateke apurka-apurka osatuz joatea.
    Pello, oso zuzena hire interpretazioa. Agian, *mel+mel > memel eman dik. Antza deenz, beste hitz batzuek ere izan ditek antzeko prozesua. Adibidez, *gor + gor > gogor.
    Guk geuk barra-barra erabiltzen diagu mela-mela edo melatu. Nagok "mel" ez ote den onomatopeikoa edo beharbada videofonoa?

     

Argitaratu iruzkina

<< Home

 
Contador gratis contadorplus.com -----------------------------------------------------------------