5. urtea, 500. posta, 5 zenbakia.

http://www.lacuevadetino.net/tarta-cumpleanos1.gif



Aroak dakarrena, aroak daroa. Ez gara atzo goizekoak, ez. Dagoeneko badira bost urte blog honetan lehenengo posta idatzi nuela; "Traganarrua euskal kostaldean", eta ekaitzak joan, ekaitzak etorri, une zehatz bateko amorrazioa -A ze nolakoak entzuten diren!- behingoan atsegin eta plazer handia bihurtuz joan da. Ez dut etsiko, ezta amore emango ere. Sarriago edo bakanago, baina arotitzak eta enparauak eguratseratzen jarraituko dut neure barne erauntsitsua baretzeko asmotan. Gaur, Etnometen bostgarren urteurrena izanda, aldez aurretik pentsaturiko 500. posta idaztea suertatu zait. Hori dela-eta, ezinbestez, 5 zenbakiaren eginkizuna etnometeorologiaren lexikoan jorratzea egokitu behar litzaiguke, halabeharrez. Horretan ez, baina ondoko alor batean erantzuna aurkitu dugu: 5 zenbakia zelan islatzen den herriko astronomian. Hortaz, baten batek bereak eta bost bota, eta besteri bost axola badio ere, horra hor, 5 zenbakiaren handitasun eta dotorezia, ortziari begira:


Orion eta Pleiadeak adierazteko:

BOST IZARRAK: L-Ainhoa. Azkue. Hiztegia.

BOSTOILLO: Bizkaiera / Gipuzkera / Goi-Nafarrera. Azkue. Hiztegia.

BOSTORTZ: B-Gernika. Azkue. Hiztegia.

BOST ESTRELLA: B-Mendata. Euskaltzaindiaren Euskal Herriko Hizkuntz Atlasa.

BOSTROLLO: G-Azkoitia, Asteasu. Euskaltzaindiaren Euskal Herriko Hizkuntz Atlasa.

BOST OLLO: G-Zestoa. Euskaltzaindiaren Euskal Herriko Hizkuntz Atlasa.

BOSTOILOAK: G-Oñati. Candido Izagirre. El vocabulario vasco de Aránzazu-Oñate.

Hartz Nagusia adierazteko:

BOST IZAR (Bost Ixer): B-Zeberio. Euskaltzaindiaren Euskal Herriko Hizkuntz Atlasa.

BOSTORTZ: Bizkaiera / Gipuzkera. Azkue. Hiztegia.

BOSTORRATZ: B-Bakio. Iñaki Gaminde. Bakio berbarik berba.

Ostadarra adierazteko:

BOST ARKU: A-Aramaio/ B-Gizaburuaga. / A-Aramaio. Euskaltzaindiaren Euskal Herriko Hizkuntz Atlasa.

Iruzkinak

Hau esan du bego erabiltzaileak…
Kaixo, Kepa.
Azken bost urteotan gureak eta bost irakurri dizkizugu, bai horixe! Batzuetan sutan eta ernegatua, beste batzuetan, berriz, umoretsu eta baretua. Baina zureak eta bost kostata bada ere, beti zeure bostetan. Jarraitu horrela eta ez gaitzazu ahaztu.
Zorionak, bost aldiz zorionak eta bostehun aldiz zorionak.
Bost pa.
Bego.
19:27
Hau esan du EGIZU GETXO EUSKALDUN Elkartea erabiltzaileak…
hemendik ere zorionak, Kepa! :)
10:28
Hau esan du Kepa Diegez erabiltzaileak…
BOST mila esker, ea milara ailegatzen naizen!!
14:50
Hau esan du Erramun Gerrikagoitia erabiltzaileak…
Nik ere bost tirekada belarrietatik bost urteko seinari. Eta urte askotarako, anitz urtez. Arbola horrek fruitu emon bei luzaro eta guk izan daigula ikusteko zorte ona.

Viva zu Kepa.
19:09
Hau esan du Kepa Diegez erabiltzaileak…
Zeuri ere, BOST mila esker, Erramun. Segi bizkor!
10:00
Argitaratu iruzkina

Blog honetako argitalpen ezagunak

Haizea ez da indartsua, gogorra eta zakarra, bai

Irudia
            Hemendik hartua           Kirk urakan ohiaren erasana dela-eta, han-hemenka, haizeari buruzko iruzkin ezegokiak irakurri eta entzuten dira.  Euskaldunen adimen-begiak era askotara adierazten du haizearen intentsitatea: adjektiboak erabiltzen ditu; aditzak errepikatzen ditu; graduatzaileez baliatzen da. Haize indartsua ez da tradiziozkoa. Horren ordez, adjektibo hauek erabiltzea egokiagoa da:     Haize bortitza     Haize petrala     Haize sastarra      Haize traketsa     Haize zakarra     Haize zitala     Haize zorrotza     ...          Edo-ta     Azkarki dabil     Bizi antzean joko du     Gogor joko du     Indartsu joko du      Baina, egundo ere ez *Haizea egiten du; beti ibili eta jo .       
Gehiago irakurri »

...ari du...

Irudia
Elsie Russell. "Dance dans le vent" Ortzian jazotzen diren gertakizunen berri emateko euskarak galdu behar ez genukeen aditz jator bat erabiltzen du euskalki guztietan, bizkaieraz izan ezik: ari du . Euskalkien arabera baditu zenbait aldaera: "ai do", "ai dü"... Badirudi ari du ren gainean badugula izaki bat edo natura bera ostagiak gobernatzen dituena. Adibidez, honako esapide ezinago eder hauek jaso ditugu: Mardul ari du. (Euria). Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Lodi ari du: ebi (euri) zarra da .... Oñatibia Manuel . Bible Saindua. (Duvoisin). 1859. Ebiya bizitzen ari du .... Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Gexala ari du ... Ebi maxkala . (Ebi indar gutxikoa). Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Euri txe au da okerrena... Ezerez bezela ari du , ta sartzen da gorputzean zañetaraño.... Soroa Marcelino . EUSKAL ERRIA (revista), 1881. Aunitz ari du euria . Altzo
Gehiago irakurri »

Tximu eginda

Irudia
Atzo arrastirian etxetik irten, aterkirik eraman ez eta mela-mela eginda amaitu nuen. Gaurko BERRIA egunkarian Anjel Lertxundik esamolde zoragarri baten berri ematen digu. Betorkizue! Hitz beste Anjel Lertxundi Tximu eginda Goizeroko ibilalditik etxerantz zetorrela, euriak hasi zuen. Etenik gabe eta oparo. Pausoa bizkortu zuen. Hala ere, tximu eginda iritsi zen etxera. Tximu eginda? Nondik ote dator espresioa? Zer arraio tximu esan nahi du? Espresio bitxitik kokatuta egin zuen dutxatu, gosaldu eta lanerako prestatu artekoa, ez baitzuen loturarik ikusten tximino baten eta blai-blai eginda egotearen artean. Sarean kontsultatu zituen hiztegiek-eta ez zioten ezer argitu, harik eta ohartu zen arte tximu hitzak esan nahi zuela troxa edo haurren pixa-oihala ere. Eta pixak ez al du ba oihala zopa-zopa eginda uzten, goizeko euri zaparradak bera utzi zuen bezala? Ez zekien bere burutazioa zuzena zen, eta axola ere, gutxi. Troxa jartzen zioten garaiko sanotasun beraz irten zen kalera. Euriak
Gehiago irakurri »