EtnoMet (Aroaren berbaroak)

2004ko azaroaren 1ean sortua. Eguraldiaren gainean mintzatzeko gunea: zer-nolako ikuspegia daukan herriak eguraldiarekiko, zein hitz erabiltzen den ahozko euskaran fenomeno atmosferiko jakinak izendatzeko. Sasoi edo egun batzuetan dagoen eguraldiaren aitzakian, iruzkinak egiteko gunea.

2006/05/12

Laino-dorreak

“http://www.atmos.washington.edu/gcg/Atlas/supercella.gif” irudia ezin da bistaratu, akatsak dituelako.

Aurreikusita zegoenez, atzo arrastirian, bero larriaren eta Kantabria aldetik etorri zitzaigun hodeitzaren ondorioz, galanki jo zuen inusturia. Bilbo aldean, behintzat, burmuina urtzeko besteko beroa egon zen arratsaldean, 30 ºC-etik hurbiltxo. Nik neuk Kapildu mendian ipinitako radarri esker jarraitu ahal izan nuen ekaitzaren norabidea mendebaldetik ekialderantz. Ikusgarri ederra izan zen nondik-norakoaz jabetzea! Webgunea ez da beti ondo ibiltzen, baina... tira, tresna lagungarria da horrelakoak atzematekotan. Lehengoan komentatzen genuenez, gaur ostirala izanda, ekaitzak eratzeko joera areagotuko bide da. Dakizuenez, kumulonimboak, ekaitz hodeiak, ikaragarrizkoak izaten dira, goitik beherakoak, ingude eitekoak 12 km luze izan daitezkeenak. Hori dela-eta, euskaldunaren adimenak forma hori itxuratu nahian, irudi ugaritara jo du. Beraietariko bat izanburuan duzuena da, laino-dorrea. Izan ere, horretariko lainoak dorretzarrak adinakoak izan ohi dira. Niri neuri "Eraztun-Jauna" liburu edo filmaren Minas Tirith hiriko harresiak ekartzen dizkidate gogora. Dorre garaitezinak, alajainkoa! Izendapen horretaz gain, badira beste zenbaitzuk Euskal Herriko zoko-mokoetan, zein baino zein ederrago!


goibelarri : Zabaldu dira mundu guztiti / gibelarritzar zatarrak, / eta gitxitu zoritxarrean / gizon artezen batzarrak. E. M. Azkue. Egiaren ispillua.
juztulodai, juztulodei : B- Mundaka, Otxandio. Azkue. Hiztegia.
laiño-torre : B-Arratia, Markina, Ondarroa/ G- Oñati. "Laiño-torreak". Azkue. Hiztegia.
ortots-goibel : Badire ortots-goibelak, ortostuko du. M. Izeta. Baztango Hiztegia.
ortzi : Anhitzetan bero handien ondotik ortziak eta zenbeit lekhutan harria. Eskualdun labor. Egunaria, 1897, 20 or.
trugoi laño : B-Bakio. Iñaki Gaminde. Bakio Berbarik Berba.
trumoburu : Trumoburu zuriskak, odeitxu biribil eta luzanga kiriñauak agiri ziran ortzean. E. Erkiaga.. Arranegi, 23 or.
trumoi laño : G-Beasain.
trumoi-adar : G-Andoain. Azkue Hiztegia.
trumon-adar : B-Markina / G-Aia, Orio. Azkue. Hiztegia.

1 Comments:

  • At 14:41, Anonymous Anonimoa said…

    Atzoko 'hego-ekialdekoa'ren tartetxoan sartzeko astirik ezin izan nuen hartu. Bihoaz, beraz, atzoko ta gaurkoak hemen bertan. Kontua da, atzo goizean irten eta, nire betiko txokoetatik osteratxoa egitean, bi zizare mardul ikusi nituela, hego-haizez lehor. Tira! Irten dituk hauek ere behar ez zuten sasoian! Baina, horrelako goizetan lurreko habia utzi eta geure bide ertzera ateratzen direnean, arratserako trumoia datorren seinale izan ohi da. Ziur nengoen atzo, trumoiak joko zuela. Baita jo ere! Gaur hoizean, jakinminez, berriro nire osteratxoa: eta, xixare polit bat, gajoa bakarrik, edozein birigarroren mokoan jausteko eran... hartu kontuz eta belarreratu dut han gorde dadin. Atzo oinaztuak eta trumoi-trumonak gura beste! Gaur...? Gutxiago ote? Ostirala izanik... Tomax, apartatu ditiat azken hilabeteotako paperak, ekaitza izan dela apuntatuta ditudan egunak, ea zenbat aldiz egokitu edo desegokitu diren ostiralean. Hori, beste batean azalduko diat.
    pellozabala

     

Argitaratu iruzkina

<< Home

 
Contador gratis contadorplus.com -----------------------------------------------------------------