Enbata

Ostiralean, apirilak 22, Bilbo inguruan 17.45ak aldean enbat edo galarren zakar samarra sortu zen. Ez dakit Euskal Herriko beste toki batzuetan izan zen horrelakorik. Izan ere, egun horretantxe irratian entzun, hurrengo egunean egunkarietan begiratu eta zaparradak baino ez ziren aipatzen, ez zegoen inon ere nik ikusitako galarrenaren arrastorik. Beheragoko argazkiak neure etxetik egindakoak diituzue. Bertan enbataren bilakaera ikus daiteke, sorreratik euri-jasak izan arte. Zuek esango didazue horrelakorik ikusi zenuten.
Enbata Bizkaiko Golkoko itsasaldean, mendebaldetik edo ipar-mendebaldetik bat-batean jotzen duen haize-bolada zakar-zakarra da. Ostiraleko kasuan, badirudi haizeak hego-mendebaldetik ipar-mendebaldera bira egin zuela eta aldaketa horrekin batera ekaitz modukoa ere izan zen, tximistak, trumoiak, euri-jasak eta haize zakar-zakarra.
Izendapenei dagokienez, honako hauek aurkitu ditut:

enbat : 1. Esnaraz Berau aldia batian / ikasle guzik itxas-ontzian / aldendu ziyen aize t'enbata / ur asarreak bare laja-ta. R. Inzagaray. Euskal Esnalea, 1915, 9. 2. Gehiago dena, enbata tzar batek zuhaitzak errotik atheratu zituen oihanean. J. Elissalde, Bahnar deithu salbaiak, 133 or. 3. Itsasaldeko lainoa eta galerna”. B-Gatika. Enbata da itxosoko. Iñaki Gaminde. Gatikako Euskaraz

galarren: 1. B-Lekeitio. Itxas-gañean urrun agiri dan bits zuritxoa lendabizi; galarren beldurgarria gero. E. Larrañaga Euskal Esnalea 1921, 170. 2. Galarrena da udako ekaitza. E. Erkiaga, Arranegi, 162 or.

2. Ene! Uste dot ezin gareala barriro uretan sartu. Otoio txapelagaz dago, eta haize itzala altza dau. Galarrena dakar halakoxea eta goazen arin etxeruntz. Galarrena dakarrela-eta, ospa egin behar izan dogu Karraspiotik. Lekeitioko berbak II.

3. B-Arrieta. “Galarrena bero larridxe dauenien da, ostien datorrena, galarrena orreri esaten dxako". Iñaki Gaminde. Arrieta Berbarik Berba.

galern: G-Zestoa.

galerna: Egun eder bat hasten denean, guk uste bai iraunen duela, bethi, bainan ondikotz laster heldu hedoiak eta galernak. Arbelbide. Debozionea, 221 or. Retana Hiztegia.

galernazo: B-Mundaka, Ondarroa. Au dok galernasue (Mundaka). "Juan Franciscok esaten dela dio baina galarren gogorra nahiago du berak"

"Alvarrek Castro Urdialesen "galernazo" jaso zuen". Eneko Barrutia. Bizkaiko Arrantzaleen Hiztegia

galerran: B-Mungia.

zopherna: "Zopherna edo galerna". Fedearen Propagacionea 1880, 378 or.